تحلیل زبانی نمادهای نهج البلاغه

Authors

احمد ربانی خواه

عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور

abstract

یکی از جلوه های بدیع و شگفت انگیر نهج البلاغه خروج الفاظ از دایره تنگ معانی و تجلی واژگان و جملات بسان نمادهایی دقیق و عمیق، تصاویری زنده و تابلوهایی گویا و جذاب است؛ تا بدانجا که می توان نهج البلاغه را رستاخیز سخن نامید؛ رستاخیزی که پس از آیات روشنگر قرآن کریم و سخنان شیوای پیامبر اکرم(ص) همانندی ندارد. این نوشتار با تبیین موضوع «نماد» و جایگاه آن در زبان، از تفاوت نماد با استعاره و تمثیل سخن گفته و با ارائه نمونه هایی از نهج البلاغه به تحلیل زبانی کارکرد نماد در بیان امیر مؤمنان(ع) پرداخته است. نظر به فراوانی کاربرد نماد در زبان نهج البلاغه، در این پژوهش تنها نمادسازی حضرت امیر(ع) از برخی حیوانات تحلیل و بررسی شده است و این نوشتار مقدمه ای بر تحلیل زبان شناسانه و معناشناسانه نماد و نمادپردازی در نهج البلاغه به شمار می رود. کران ناپیدایی سخن، صورت بخشی به اندیشه و عمق دهی و ژرفابخشی به مفاهیم در نهج البلاغه از رهگذر کاربست نماد در بیان امام علی(ع) به زیبایی رنگ تحقّق یافته است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

جستاری در نهج ‌البلاغه از منظر نظریۀ زبانی کارگفت

مطالعۀ حاضر با هدف بررسی نظریه زبانی کارگفت در نهج البلاغه صورت گرفته است. می‌خواهیم بدانیم آیا می‌توان از نظریۀ کارگفت برای فهم بهتر عبارات یک متن دینی کهن مثل نهج البلاغه بهره جست، یا نه. کوشش خواهیم کرد نشان دهیم که در نهج البلاغه چگونه از کارگفتها استفاده شده است. چنان که خواهیم دید، در برخی از خطبه‌ها ارتباط دلالتی کنش بیانی و غیربیانی همواره قابل انتظار نیست و تنها با استناد به بافت موقعی...

full text

تحلیل اقتصاد زبانی در نامه های نهج البلاغه بر اساس نظریة نقش گرایی هلیدی

اقتصاد زبانی یک فعالیت ذهنی - زبانی است که ذهن برای ارائه مفاهیم و معانی مورد نظر از کمترین سازه های زبانی با استفاده از الگوهای بیانی بهره م یگیرد؛ به عبارتی دیگر، همانیاد می شود. این اصل زبانی به اصولی « اصل کم کوشی » اصلی است که از آن با عنوان مانند: اصل اشتقاق، همنشینی، جانشینی و ایجاز اشاره دارد که تمامی این موارد پیشینة کهن در زبان و ادبیات عرب دارند. اقتصاد زبانی در نه جالبلاغه به عنوان ...

full text

تحلیل معنایی درجات تقوا در نهج البلاغه

واژه تقوا در نهج البلاغه پس از قرآن، از جمله واژه‌های کلیدی است که می‌تواند نقش تعیین کننده‌ای در سازندگی انسان داشته باشد. از ویژگی های مهم واژه تقوا در طرح معنایی، طرح شبکه‌های معنایی آن است که در هر متن با تحلیل زبان‌شناسی آن شبکه‌ها می‌توان به افق‌های تازه‌ای در لایه‌های معنایی تقوا رسید. مقایسه میان مختصات معناشناختی قرآن و نهج‌البلاغه پنجره‌های جدیدتری را بر روی پژوهشگران باز می‌کند. در ا...

full text

تحلیل مضمون زهد در آموزه‌های نهج ‌البلاغه

زهد و ساده‌زیستی همواره به عنوان یکی از فضایل مهم اخلاقی و دینی مورد تأکید اهل بیتb و به ویژه امام علی علیه السلام بوده است. بررسی محتوای نهج البلاغه درباره زهد موضوع این تحقیق است که با روش تحلیل مضمون و پس از تحلیل لغوی زهد انجام گرفت. رسیدن به الگوی زهد از سه منظرِ چیستیِ زهد، چرایی و چگونگی زهدورزی سؤالاتی هستند که ابعاد مختلف الگوی زهد در نهج البلاغه را روشن ساختند. در این مسیر، ابتدا همه مت...

full text

تحلیل زمینه‌های حقوق شهروندی در نهج البلاغه

التزام به حقوق شهروندی از طرف حاکمیت و توده ملت اصلی‌ترین شاخصه توسعه انسانی پایدار در جهان مطرح است. از نگاه اسلام با توجه به مبانی و اهداف الهی و اسلامی ملتزم شدن به حقوق شهروندی تحت عنوان خلیفها... در جوامع اسلامی مطرح می‌باشد. کرامت ذاتی انسان و طهارت عمومی بشر از سوی خداوند جهت برقراری جامعه توحید محور و همزیستی مسالمت‌آمیز به ودیعت نهاده شده است. لذا بررسی مؤلفه‌های حقوق شهروندی از نگاه د...

full text

شهدالبلاغه من نهج البلاغه

مقاله‘ به مقایسه دقیق و واژه به واژه هفت نسخه از ترجمه های نهج البلاغه اختصاص دارد. علاوه برآن با این مقایسه به سبک و سیاق وعبارت پردازیهای هر مترجم پی می بریم . دقت و وسواس مترجمین را در حسن انتخاب نزدیکترین واژه معادل از زبان فارسی نیز باز می یابیم. شاخصترین ویژگی نسخه اصل (نسخه ترجمه دکتر شهیدی )‘رعایت جانب اختصار و سجع پردازی در عبارتهای برگردان است . برای اثبات این نظر‘تعداد واژه های بکار...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
آموزه های نهج البلاغه

جلد ۱، شماره ۱، صفحات ۴۱-۵۶

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023